گنجينه ابزارهاي قديمي كه در جنوب شرقي شبه جزيره عربستان كشف شده است، ميتواند نشانه مهاجرت انسانهاي امروزي از قاره آفريقا باشد. ابزارهاي سنگي كه قدمت بعضي از آنها به 125 هزار سال پيش ميرسد، شبيه ابزارهايي است كه انسان معاصر در همان محدوده زماني در آفريقا ساخته است. گروهي بينالمللي از دانشمندان حدس ميزنند كه ساختههاي انسانهاي اوليه، از درياي سرخ گذشته و در شرايط آب وهوايي مطلوب از عربستان عبور كرده و احتمالا به آسيا آمده است.
هانس پيتر آپرمن ، سرپرست اين گروه، ميگويد: آنها اجداد ماهستند. من در اين مورد شكي ندارم.
باستانشناسان ديگر ميگويند كه شايد اين ابزارهاي سنگي، توسط خويشاوندان بدوي ديگري ايجاد شده باشند. آنها به شواهد ژنتيكي به دست آمده از انسانهاي معاصر اشاره دارند. اين شواهد حاكي از اين موضوع است كه اجداد انسانهاي غيرآفريقايي امروزي، حدود 65 هزار سال پيش آنجا را ترك كردهاند و در سرتاسر اروپا، آسيا و حتي استرالياي وسيع پراكنده شدهاند.
آنتوني ماركس ، باستانشناسو يكي از اعضاي گروه، ميگويد: كشف ترتيب اين وقايع مدت زيادي طول نكشيده است. نظريه اين است كه آنها آفريقا را 60 هزار سال پيش ترك كرده و 50 هزار سال پيش در استراليا ساكن شدهاند، وي ميپرسد: خداي من، آيا آنها حتي لحظهاي از حركت و عزيمت درنگ نكردهاند و آيا طي مسير در جايي متوقف نشدهاند؟
شواهد ژنتيكي در مورد مسيري كه انسانهاي معاصر براي رسيدن به آفريقا از آنجا گذشتهاند، نامشخص است. اما غارهايي كه در فلسطين وجود دارند و قدمت آنها به 80 هزار و120 هزار سال پيش ميرسد، حاوي دست ساختههاي ظاهرا بشري است كه تا به حال باقي مانده است. اين آثار بيانگر اين هستندكه مسير مهاجرت، از جاده شمالي در طول نيل يا صحراي بزرگ عربستان بوده است.
تصورات و برداشتهاي متمايز
گروه آپرمن معتقدند، ابزارهاي سنگي كه در زير سنگهاي از هم پاشيده در مكاني به نام جِبِل فايا درامارات متحده عربي امروزي يافت شدهاند، مسير ديگري را نشان ميدهند. بين جبل فايا و درياي سرخ، در حدود 2 هزار كيلومتر بياباننامساعد قرار گرفته است. اما در حدود130 هزار سال پيش، جهان در دورانپاياني عصر يخي بود. شايد درياي سرخ آنقدر كم عمق شده بود كه ميتوانستند با پاي پياده يا با كلَك، از آن عبور كنند. و شبه جزيره عربستان از يك بيابان خشك به يك جلگه بيدرخت تبديل شده بود، چيزي مثل آفريقاي شرقي.
محققان در جبل فايا سه انبار مخفي كشف كردند كه بيشتر قسمتهايآن تخريب شده بود و ابزارهاي سنگي كامل نشدهاي در آن يافتند. قديميترين انبار به 125 هزار تا 95 هزار سال پيش برميگردد و قدمت جديدترين آن تقريبا به 40 هزار سال پيش ميرسد. قدمت انبار مياني ، بين اينسالها تخمين زده ميشود.
ماركس ميگويد قديميترين مجموعه- كه حاوي تقريبا 500 قطعه ابزار است- نشانههايي در مورد سازندگان آن براي ما آشكار ميسازد. وي ميگويد به طور مثال، روشي كه براي ساختن بسياري از اين ابزار مورد استفاده قرار گرفته است، شامل كندن يك قطعهبزرگ سنگي و تبديل آن به يك تيغه دو لبه است؛ روشي كه تصور ميشود به طور عادي در ساختن ابزارهاي موجود در آفريقاي شرقي در همان زمان مورد استفاده قرار ميگرفته است. خود ابزارها- تبرهاي دسته دار و تيغههايي كه لبهآنها مانند برگ بودند و احتمالا آن را به نيزهها وصل ميكردند- شبيه آنهايي هستند كه توسط انسانهاي معاصر اوليه در آفريقاي شرقي ساخته ميشدند كه احتمالا توسط بستگان بدوي آنها كه در مناطق نزديك آنها زندگي ميكردند، ساخته نشده بودند.
ماركس و همكارانش ميگويند فقدان تمايز، اين گمان را ايجاد ميكند كه جمعيت انسانهاي اوليهكه در حدود 125هزار سال پيش از آفريقا آمدهاند، زماني كه شبه جزيرهعربستان دوباره به بيابان تبديل شده است، از هم جدا و پراكنده شدهاند. آنها حدس ميزنند كه اين گروه از جبل فايا به عنوان مسيري براي رسيدن به بقيه نواحي آسيا استفاده ميكردهاند. در حدود 75 هزار تا 14 هزار سال پيش، ساحلايران به راحتي از نزديك جبل فايا در عرض خليج فارس، مسيري ايجاد كرده است.
اختلافنظرها
ريچارد كلين ، ديرينهشناس دانشگاه استانفورد در كاليفرنيا، ميگويد: اين موضوع تحريككننده است. ابزارها ميتوانند نشانه مهاجرت اوليه از آفريقا باشند. به طور متناوب اين ابزارها ميتوانند بيانگر اين باشند كه در آن زمان ، شبه جزيره عربستان از لحاظ اكولوژيكي (زيستبوم شناختي) ضميمهاي از آفريقا بوده است.
يافتهها
بر طبق اظهارات كريس استرينگر ، ديرينهشناس موزه تاريخ طبيعي در لندن، اسناد موجود شواهدي را به نظريه مناقشه ميافزايد كه نشان ميدهد خيلي قبل از اينكه شواهد ژنتيكي در انسانهاي معاصر يافت شود، بشر در آسياي جنوبي ساكن شده است.
اما جان شي ، باستانشناس دانشگاه استوني بروك در نيويورك، هنوز متقاعد نشده است كه انسانهاي معاصر آفريقايي اين ابزارهارا ساختهاند؛ و ميگويد يك گروه انسانهاي بدوي در همان زمان در اوراسيا قادر بودند اين ابزارها را بسازند. او ميگويد البته ميتوان از حفاريهاي بيشتر به نتايج بهتري رسيد.
اگر شواهد جبل فايا نشانهاي از پراكندگي انسانها در آسيا باشد، پس احتمالا شواهد بيشتر اين پراكندگي در سواحل ايران و پس كرانههاي آن يافت ميشود.
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0